Parasitology MDCU

ภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ภาควิชาปรสิตวิทยา เดิมเรียกว่า “ปาราสิตวิทยา” เป็นหน่วยหนึ่งของภาควิชาพยาธิวิทยา แต่เนื่องจากวิชา ปรสิตวิทยาทางการแพทย์ (Medical Parasitology) เป็นวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตซึ่งทำให้เกิดโรคกับคน หรือเป็นตัวนำโรคมาสู่คน และศึกษาเรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่างคนกับสัตว์หลายพวกหลายชนิดด้วยกัน ปาราสิตวิทยาจึงถือได้ ว่าเป็นวิชาที่สำคัญมากวิชาหนึ่งในการศึกษาแพทยศาสตร์

เมื่อวันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2510  สภาการศึกษาแห่งชาติจึงมีมติให้แยกจากภาควิชาพยาธิวิทยาออกมาเป็น ภาควิชาปาราสิตวิทยา  โดยมี ศาสตราจารย์ นายแพทย์อานนท์ ประทัตสุนทรสาร โดยท่านสำเร็จการศึกษาจาก  มหาวิทยาลัย Tulane สหรัฐอเมริกา สาขาสาธารณสุขศาสตร์และเวชศาสตร์เขตร้อน ได้รับแต่งตั้งเป็นหัวหน้าภาควิชาฯ เป็นท่านแรก

ต่อมาทบวงมหาวิทยาลัยได้เปลี่ยนชื่อจาก “ภาควิชาปาราสิตวิทยา” เป็น “ภาควิชาปรสิตวิทยา” เมื่อภายหลังจากแยกจากภาควิชาพยาธิวิทยาในระยะแรก สำนักงานภาควิชาปรสิตวิทยายังคงอยู่ที่ตึกพยาธิวิทยาช่วงระยะหนึ่ง ต่อมาภาควิชาได้ย้ายสำนักงานมาที่ตึกนิติเวชศาสตร์

ปี พ.ศ. 2526 ได้มีการก่อสร้าง “ตึกอานันทมหิดล” โดยชั้นล่างใช้เป็นอาคารบริหารงานของคณะ ภาควิชาปรสิตวิทยาได้ย้ายที่ตั้งสำนักงานใหม่มาอยู่ที่ชั้น 6 ในอาคารดังกล่าว

ในปี พ.ศ. 2544  เมื่อคณะแพทยศาสตร์ได้มีการก่อสร้างอาคาร อปร. เพื่อรองรับนิสิตที่เพิ่มจำนวนมากขึ้น

สำหรับการเรียนการสอนในรายวิชาปรีคลินิก ภาควิชาปรสิตวิทยาจึงได้ย้ายมาอยู่ที่อาคาร อปร. ชั้น 18 มาจนถึงปัจจุบัน

ภาควิชาปรสิตวิทยาเน้นความสำคัญของการถ่ายทอดองค์ความรู้ทางปรสิตวิทยาให้กับนิสิตแพทย์นิสิตระดับบัณฑิตศึกษาและบุคลากรทางการแพทย์ โดยให้ความรู้และความเข้าใจในโรคปรสิตที่พบและเป็นปัญหาของประเทศรวมทั้งโรคปรสิตที่สำคัญที่อาจมีการติดเชื้อข้ามพรมแดนระหว่างประเทศในยุคโลกาภิวัตน์นอกจากนี้ภาควิชายังได้ให้บริการตรวจหาและให้การรักษาโรคปรสิตแก่ผู้ป่วยที่มารักษาในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และให้คำปรึกษาโรคปรสิตกับแพทย์ทั่วไป ในแต่ละปีมีผู้ป่วยที่มารับบริการตรวจทางห้องปฏิบัติติการของภาควิชาปรสิตวิทยาประมาณ 30,000 ราย รวมทั้งการให้บริการตรวจโรคปรสิตแก่ชุมชนร่วมกับโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์อย่างสม่ำเสมอ

เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาในศาสตร์ด้านอิมมูนวิทยาอณูชีววิทยาและศาสตร์แขนงอื่นๆ ทำให้มีการผสมผสานความรู้ดังกล่าวกับการศึกษาวิจัยทางปรสิตวิทยา นอกเหนือไปจากการศึกษาทางสัณฐานวิทยา ดังนั้นภาควิชาปรสิตวิทยานอกจากจะยึดถือนโยบายเดิมแล้วยังได้สอดแทรกและประยุกต์ศาสตร์ ดังกล่าวเพื่อการเรียนการสอน การวิจัย และการบริการด้านปรสิตวิทยาให้ทันสมัยและเหมาะสมกับภาวะการณ์ในปัจจุบัน รวมทั้งการเตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลงในอนาคตเพื่อให้เกิดความก้าวหน้าต่อภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ต่อไป

ฝ่ายปรสิตวิทยา มีการกำหนดนโยบายคุณภาพให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของโรงพยาบาลที่มุ่งให้ “โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย และคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นสถาบันต้นแบบทางการแพทย์ที่มีคุณธรรม ด้วยคุณภาพมาตรฐานระดับนานาชาติ”

รายชื่อหัวหน้าฝ่ายปรสิตวิทยาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

ศาสตราจารย์ นายแพทย์อานนท์  ประทัตสุนทรสาร พ.ศ. 2510-2523
รองศาสตราจารย์ นายแพทย์กำพล  เพชรานนท์ พ.ศ. 2524-2527
รองศาสตราจารย์ นายแพทย์พิสัย  กรัยวิเชียร พ.ศ. 2528-2531
รองศาสตราจารย์ นายแพทย์พิสัย  กรัยวิเชียร พ.ศ. 2532-2539
รองศาสตราจารย์ ดร.นายแพทย์สมชาย  จงวุฒิเวศย์ พ.ศ. 2540-2543
รองศาสตราจารย์ ดร.แพทย์หญิงสุรางค์  นุชประยูร พ.ศ. 2544-2547
ศาสตราจารย์ ดร.นายแพทย์สมชาย  จงวุฒิเวศย์ พ.ศ. 2548-2551
รองศาสตราจารย์ ดร.นายแพทย์เผด็จ  สิริยะเสถียร พ.ศ. 2552-2555
ศาสตราจารย์ ดร.แพทย์หญิงสุรางค์  นุชประยูร พ.ศ. 2556-2559
ศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์เผด็จ  สิริยะเสถียร พ.ศ. 2560-ปัจจุบัน

พันธกิจภาควิชาปรสิตวิทยา

– การตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ ให้คำแนะนำ และตรวจรักษาผู้ป่วยโรคปรสิต
– การเรียนการสอน
– การวิจัย
– การบริการวิชาการ
– การบริการวิชาชีพ
– พันธกิจอื่นๆ

ในฐานะหัวหน้าภาควิชามีวิสัยทัศน์ในการขับเคลื่อนศูนย์อย่างไร/มีเป้าหมายในการบริหารอย่างไร

“เป็นภาควิชาที่เป็นแหล่งอ้างอิงทางวิชาการ มีมาตรฐานการบริการในระดับสากล มีชื่อเสียงระดับนานาชาติ  ยึดมั่นคุณธรรมจริยธรรม”
ศ.ดร.นพ.เผด็จ สิริยะเสถียร

ทิศทางในอนาคต

เป็นภาควิชาที่เป็นแหล่งอ้างอิงทางวิชาการ


การเขียนผลงานทางวิชาการทั้งการเขียนเอกสารประกอบการสอน เอกสารคำสอน หนังสือ ตำรา บทความทางวิชาการ และรายงานผลการวิจัยทางปรสิตวิทยา ล้วนจำเป็นต้องมีการค้นคว้าข้อมูลจากแหล่งความรู้ทั้งประเภทปฐมภูมิ และทุติยภูมิ เพื่อเป็นฐานในการสร้างแนวคิดและอาจจะต้องนำข้อมูลบางส่วนที่สำคัญมาประกอบการเขียนในส่วนเนื้อหาของผลงานทางวิชาการ ภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  เป็นภาควิชาที่มีคณาจารย์แพทย์ มีนักวิจัยที่มีความเป็นมืออาชีพ จึงมีเป้าประสงค์การค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับโรคปรสิต ผลิตงานวิจัยที่ทันต่อการเกิดโรคอุบัติใหม่ ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของโลก และสิ่งสำคัญคืองานวิจัยเหล่านี้จะเป็นแหล่งอ้างอิงทางวิชาการ เพื่อการพัฒนางานวิจัยด้านปรสิตวิทยาต่อไป

มีมาตรฐานการบริการในระดับสากล

ปัจจุบันงานในด้านเทคนิคการแพทย์ ได้เข้ามามีบทบาทต่อการตรวจวิเคราะห์และวินิจฉัยโรคต่างๆ ทางห้องปฏิบัติการเพื่อให้ผลการทดสอบมีความถูกต้อง แม่นยำและมีประสิทธิภาพ การพัฒนาระบบคุณภาพห้องปฏิบัติการจึงเป็นเรื่องที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะระบบคุณภาพห้องปฏิบัติการตามมาตรฐาน ISO 15189 และมาตรฐานความปลอดภัยทางห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ ISO 15190 จัดเป็นระบบมาตรฐานที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล ภาควิชาปรสิตวิทยาจึงเล็งเห็นว่าการบริการที่มีระบบมาตรฐานห้องปฏิบัติการระดับสากลจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาระบบคุณภาพแก่ห้องปฏิบัติการ

มีชื่อเสียงระดับนานาชาติ

ความสำคัญของของภาควิชาปรสิตวิทยาในเวทีระดับนานาชาติ จำเป็นที่จะต้องมีการพัฒนาควบคู่ไปกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทางเทคโนโลยี ภาควิชาปรสิตวิทยาจึงมีการทบทวนและปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ในการบริหารงานในทุกด้านของภาควิชาเพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์โลกในปัจจุบันและตอบสนองต่อความต้องการของโลกในศตวรรษที่ 21 ซึ่งองค์ประกอบของความเป็นนานาชาติตามกรอบของภาควิชาปรสิตวิทยามีดังนี้
1. มิติของโลกความเปลี่ยนแปลงของสถานการณ์โลก และภาษาต่างประเทศ
2. มิติขององค์กรแห่งการเรียนรู้การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาการและงานวิจัย
3. มิติทางวัฒนธรรม การศึกษาวัฒนธรรมที่หลากหลายและวัฒนธรรมระหว่างประเทศด้วยการมีนิสิตต่างประเทศมาศึกษาดูงานอย่างต่อเนื่อง
4.มิติของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การสร้างเครือข่ายทางการวิจัยระดับนานาชาติ

ยึดมั่นคุณธรรมจริยธรรม

ภาควิชาปรสิตวิทยาให้ความสำคัญกับหลักธรรมาภิบาล โดยมีเป้าหมายในการนำมาประยุกต์ใช้บริหารงานของภาควิชาฯ ทั้ง 6 หลักการอย่างสมดุลไม่ว่าจะเป็นคุณธรรม นิติธรรม ความโปร่งใส ความมีส่วนร่วม ความรับผิดชอบ และความคุ้มค่า เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหายแก่การบริหารงาน และสร้างสำนึกที่ดีไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการบริหารงานอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่สิ้นเปลือง การใช้ทรัพยากรให้เกินประโยชน์สูงสุดให้กับบุคคลากรภายในภาควิชาฯ

MOTTO ประจำภาควิชา

Professionalism
ความเป็นมืออาชีพด้านปรสิตวิทยา

Academic
องค์ความรู้เชิงวิชาการด้านปรสิต

Responsibility
ความรับผิดชอบต่อสังคม

Agility
เป็นองค์กรที่มีความคล่องตัว ปรับตัว ยืดหยุ่นตามสถาณการณ์

Support
ทุกหน่วยงานสนับสนุนและส่งเสริมซึ่งกันและกัน

Integrity
การบริหารงานและการทำงานโดยยึดหลักคุณธรรม

Teamwork
การทำงานเป็นทีม

Excellence
ความเป็นเลิศด้านปรสิต